Tarhana Çorbası
Göynük hanımlarının evlerinde kendi el emekleri ile yaz aylarında yaptıkları ve tadına doyum olmayan, sofralardan da hiç eksik edilmeyen bir çorbadır. Hanımlar bu çorbayı yaparken bol yoğurt, un ve tuz ile yoğurdukları hamuru yaklaşık bir hafta kadar bekletip iyice ekşimesini (halk arasında kapmasını) sağlarlar. Kapan hamur güneşin güzel olduğu bir günde bahçe yada iyi güneş alan bir alanda temiz çarşaflar üzerine serilerek kurutulur. Kuruyan hamur daha sonra komşuların yardımı ile birlikte birkaç saat içinde elde uğularak (ufalanarak) irmikten biraz daha iri olmak şartı ile kalburdan geçirilir ve daha sonra yine güneşte kurumaya bekletilir. Bu çorba kızılcık tarhana, domates soslu tarhana vs. şeklinde hazırlanışı esnasında yeni tatlar eklenerek çeşitlendirilebilmektedir.
Erişte Çorbası
Erişte Çorbası
Yine Göynük hanımları kışa hazırlık maksadı ile yaz aylarında birbirleri ile yardımlaşarak erişte çorbası ve ev makarnası kesmektedirler. Bu çorbanın yapımı ise; bol yumurta, un, tuz, su ise yoğrulan hamur, aile nüfusuna yada senede ne kadar tüketileceklerine oranla pazılar (yufkalar) halinde açılarak ev içerisinde yine temiz çarşaflar üzerine serilip kesime hazır şekilde kurutulur (tavlandırılır). Kuruyan hamurlar, hanımların bir araya gelip tahta sofralar üzerinde büyük bir özen ve el emeğiyle ince ince kesilmektedir. Kesilen çorba yeniden kurutulur ve kışa saklanır. Göynük hanımları için bu bir uğraş değil zevktir. Fedakâr hanımlar kış için yaptıkları hazırlığın yanı sıra böyle günlerde birbirleriyle sohbet edip komşuluk ilişkilerinin de yardımlaşma ile daha da arttırmaktadırlar. Özellikle erişte kesimi esnasında bıçakların o tahta sofranın birlikte çıkarttığı ses ortama ayrı bir güzellik katmaktadır.
Düğün Çorbası
Düğün Çorbası
Et suyuna, un yumurta, ve yoğurttan yapılan terbiyenin katılması ve üzerinde kızdırılmış tereyağı sosu, karabiber ve maydanoz konularak servise sunulan, lezzetine doyum olmayan geleneksel bir çorbadır. Düğün ve mevlitlerde verilen yemeklerde vazgeçilmezlerdendir.
Keş (Kesik)
Yoğurt, yayıkta yağı alındıktan sonra ayran haline getirilir. Daha sonra bu torbaya (Göynük’ün “torbalı” şeklinde adını aldığı, özel dokuma, bez torbalar) konularak süzdürülür. Torba, süzdürme esnasında sık sık değiştirilir ve bu sırada üzerine baskı (taş) konur. Süzüldükten sonra kalıplar halinde şekil verilir.
Ekmek Çeşitleri
Bayram ve kandillerde çörek (sade-cevizli) yapılarak konu komşu ve ihtiyacı olanlara dağıtılır. Yine düğünlerde de bu tür çörekler yapılır, fakat farklı olarak bu çöreklerin üzerine şeker ve para da batırılır. Yine Göynük’te yaygın olarak hala devam eden ev ekmeğinin lezzetine doyum olmamaktadır. Ayrıca hanımlar yine kışa hazırlık olması maksadıyla sayısı bazen 100’ü aşan yufkalar pişirmektedirler. Bu yufka “sac” adı verilen topraktan yapılan levhanın altına odun ateşi yakılması ile pişirilmektedir. Pişirme esnasında yufkayı çevirmek için kullanılan uzun saplı tahta spatulaya ise halk arasında “pişirgeç” denilmektedir. Yine ekmek ve çörekler de taş fırınlarında, odun ateşi ile pişirilmektedir.
Ev Makarnası
Erişte çorbası ile yapımı aynıdır. Sadece yufkalar makarna yapımında biraz daha kalın açılmaktadır. Çeşitlerine göre saçak, topalak olarak adlandırılır.
Et Yemekleri
Güveç, kuzu doldurma, kavurma
Tatlılar
Oklava tatlısı, baklava, höşmerim (lor kavrularak içine şerbet katılır ve koyu kıvamda, soğutularak servis yapılır), kabaklı yufka (sade halde yada üzerine süt dökülerek de servis yapılabilir), uhud (buğday ıslatılıp çimlendirilir, daha sonra ince bir şekilde çekilerek kazanda pişirilir. Pişirme esnasında içerisine un ve su ilave edilir. Sadece ve bir kişi tarafından karıştırılır. Kıvamına göre pişirme süresi 24 saat sürebilir. Bu süre içerisinde sürekli odun ateşinde kaynamasına ve karıştırılmasına dikkat edilir. İçerisine şeker konulmadan yapılan, çok zahmetli fakat tadına doyum olmayan bir tatlıdır), Pekmez (armut, üzüm vs. ile yapılır.)
Börekler
Su böreği, yufkaböreği.
Pideler
Patatesli, patlıcanlı, lorlu, peynirli,kabaklı, ıspanaklı, mancarlı, kıymalı vs. çeşitleri vardır.
Gözleme
Toprak veya metal levhalarda (sac) pişirilerek hazırlanır. İçerisine peynir veya ceviz de konulabilir.
1 Yorum
Pingback: Göynük – Bolu: Kültürel Mirası Koruyan Cittaslow Durağı • theMagger